Nowy ekoschemat, innowacje i wyzwania – GreenBio Forum 2024 w liczbach i faktach

Ministerstwo Rolnictwa: nowy ekochemat „biologiczna uprawa roślin” od przyszłego roku

Komitet Monitorujący przy ministerstwie rolnictwa zatwierdził wprowadzanie nowego Ekoschematu „biologiczna uprawa roślin” – poinformowała uczestników konferencji GreenBio Forum Nina Dobrzyńska, dyrektorka Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Nowy Ekoschemat ma zaczął obowiązywać przed marcem 2025 r.

– Zagrożenia bezpieczeństwa zwiększyły zainteresowanie nowymi, dotychczas niewykorzystanymi możliwościami. Produkty biologiczne to alternatywa wobec sprowadzania nawozów z Rosji – podkreślała Nina Dobrzyńska podczas konferencji Green BioForum.  Wskazywała m.in. na otwarte podejście ministerstwa do innowacyjnych produktów biologicznych w kontekście regulacji i konieczność zakończenia dyskryminacji tych produktów, czego wyrazem jest planowane wprowadzenie nowego Ekoschematu „biologiczna uprawa roślin”.

Biotechnologia kluczem do zrównoważonego rozwoju

Dr hab. Marek Roszko, dyrektor Instytutu Biotechnologii i Przemysłu Rolno-Spożywczego  wskazywał w czasie dyskusji, że szansą dla Polski jest budowanie i wdrażanie rozwiązań biotechnologicznych, dzięki współpracy instytucji naukowych i przedsiębiorstw. - Potrzebujemy więcej komunikacji ze społeczeństwem w zakresie rozwoju wiedzy, badań i nauki, żeby efektywnie wdrażać rozwiązania biotechnologiczne - mówił. dr Beata Bartodziejska, kierownik Zakładu Jakości Żywności IBiPRS, mówiła m.in. o innowacyjnych metodach tworzenia pasz dla zwierząt hodowlanych z wykorzystaniem bakterii środowiskowych. Podkreślała, że nowoczesne innowacyjne procesy biotechnologiczne wykorzystujące odpady żywnościowe mogą się przyczynić do ograniczania jej marnotrawienia.

Prof. Marcin Łukasiewicz z Zakładu Biotransformacji, Uniwersytetu Wrocławskiego mówił o znaczeniu nowoczesnych technologii informatycznych i Sztucznej Inteligencji w biotechnologii. Jego zdaniem obecny i przyszły postęp biotechnologii nie jest możliwy bez szerszego upowszechnienia serwerów sztucznej inteligencji i robotyzacji. Wskazywał także na znaczenie wykorzystanie biomasy jest podstawy biotechnolog

Michał Kowalczuk, dyrektor ds. sprzedaży, dział mikrobiologii przemysłowej, bioMérieux Polska, wskazywał na znaczenie wykorzystania drobnoustrojów w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa żywności. - Obecnie, dzięki innowacjom technologicznym, możemy osiągnąć w tym obszarze dużo więcej, co może przysłużyć się zwiększaniu efektywności produkcji dzięki niemarnowaniu żywności  - zaznaczał.

Panel „Biotechnologia jako klucz do zrównoważonego rozwoju” moderowała Marta Chalimoniuk, CEO & koordynator projektów, Polski Instytut B&R Biznesu Regeneratywnego.

Biotechnologia a energia odnawialna

Prowadzący panel „Biotechnologiczne innowacje w produkcji odnawialnej energii” dr Konrad Hennig, członek zarządu BioForum. wskazywał na potrzebę rozwiązania problemów z polskim dostawcami technologii biogazowych i konieczność poszukiwania „celowanych” rozwiązań dla polskiej gospodarki związanych z szerokimi potrzebami w obszarze energetyki.

Agata Wancio, zastępca dyrektora departamentu innowacji przemysłowej, Ministerstwa Rozwoju i Technologii, mówiła o działaniach ministerstwa w kierunku wytypowania najważniejszych dla Polski obszarów rozwoju, które mają przed sobą potencjał wzrostu w kontekście geopolitycznym, polityki unijnej i wyzwań dla konkurencyjności przemysłu. Jak podkreślała biotechnologia może być polską specjalizacją w Europie, a jej potencjał biznesowy widać po wynikach giełdowych spółek sektora. Gamechangerem w branży  - w jej opinii - może być wprowadzanie do produkcji przez polską firmę samodzielnie nowego leku, co niebawem może stać się faktem. Biotechnologia  - jak wskazywała -  jest jedną z trzech technologii wskazanych przez Unię Europejską, jako priorytetowych, obok technologii cyfrowych i energetycznych.  - Staramy się być ambasadorem przemysłu i rynku w administracji i  inspiratorem zmian – podkreślała. Zdaniem Agaty Wancio niezbędna jest głęboko refleksja nad tym jak zmienić system pracy badawczej i naukowej, aby premiować bardziej ścieżkę badaczy, którzy chcą działać na rzecz wdrożeń i współpracy z przemysłem.

Dr inż. Artur Olesienkiewicz, prezes zarządu Polbiotech Laboratorium, wskazywał na szanse dla Polski związane z produkcją drobiu, czyli także obornika, w czym jesteśmy liderem w Europie. Obecnie jego wykorzystanie w produkcji bioenergii jest ograniczone w związku z zawartością szkodliwych substancji.  - Wszelkie innowacje mogące pomóc wykorzystaniu obornika będą niezwykle potrzebne – podkreślał. Wśród innych wyzwań związanych z produkcją bioenergii wymienił ograniczania technologiczne i regulacyjne dla inwestorów. Wskazywał także na potrzebę zmian w funkcjonowaniu uczelni, które jego zdaniem powinny być bardziej elastyczne we współpracy z biznesem. dr inż. Hanna Waliszewska, ekspert operacyjny, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju), mówiła o sukcesie pierwszej polskiej biometanowni, powstałej we współpracy z NCBR oraz otwartości Centrum na współpracę w biznesem w komercjalizacji technologii.

Biotechnologia w rolnictwie

Dyskusję na temat „Rola biotechnologii w zrównoważonym rolnictwie” zdominowała kwestia regulacji produktów mikrobiologicznych, temat cen nawozów i wyzwań związanych z bezpieczeństwem, które wpływają na wzrost zainteresowania produktami mikrobiologicznymi.

Nina Dobrzyńska, dyrektorka Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podkreślała otwarcie ministerstwa na innowacyjne produkty biologiczne w kontekście regulacji i konieczność zakończenia dyskryminacji tych produktów, czego wyrazem jest planowane wprowadzenie nowego Ekoschematu „biologiczna uprawa roślin”. Jak poinformowała Nina Dobrzyńska.  Komitet Monitorujący przy ministerstwie rolnictwa  zatwierdził już tę zmianę i planowane są już zmiany prawne, tak aby nowy Ekoschemat zaczął obowiązywać przed marcem 2025 r.   - Zagrożenia bezpieczeństwa zwiększyły zainteresowanie nowymi, dotychczas niewykorzystanymi możliwościami.  Produkty biologiczne to  alternatywa wobec sprowadzania nawozów z Rosji – podkreślała.

Piotr Jurga, broker innowacji z Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa -  Państwowy Instytut Badawczy; współkoordynator Krajowego Hubu Biogospodarki, wskazywał na korzyści w wykorzystaniu odpadów do produkcji nawozów. Z kolei mgr inż. Jan Kolbusz, główny technolog i szef sprzedaży, Mikrobiotech Sp. z o.o., podkreślał, że po pomimo wielu barier w rozwoju biotechnologii na rzecz zrównoważonego rolnictwa, widzi rosnące perspektywy w tym obszarze, a problemem jest niewykorzystywanie przez nasz kraj nadarzających się okazji.

Sławomir Gacka, prezes zarządu, ProBiotics Polska, podkreślał potrzebę wykorzystywania nowych metod komunikacji związanych z produktami mikrobiologicznymi i edukacji wśród rolników, w szczególności w obszarach  o prozdrowotnych sprawach związanych z glebą, ponieważ to duża szansa dla rozwoju polskiego rolnictwa, którą należy wykorzystać.   Udział w dyskusji wzięła także dr Katarzyna Góralska, główny specjalista ds. badań mikrobiologicznych, Intermag sp. z o.o.). Dyskusję moderował dr inż. Mirosław Korzeniowski, prezes zarządu Stowarzyszenia AGROEKOTON, manager klastra Ogrodnictwo Przyszłości.

Nowe techniki genomowe szansą dla rolnictwa

W dyskusji na temat Nowych Technik Genomowych (NGT) wzięli udział prof. dr hab. Michał Kwiatek (zastępca dyrektora ds. naukowych w IHAR-PIB), dr Tomasz Zimny (Instytut Nauk Prawnych PAN), prof. dr hab. Stanisław Karpiński (Instytut Biologii, SGGW) oraz dr Oana Dima (dyrektor wykonawczy, EU-SAGE). Dyskusję poprowadził prof. dr hab. Marcin Filipecki (Dziekan Wydziału Biologii i Biotechnologii, SGGW)

Uczestnicy dyskusji podkreślali szanse jakie przynoszą nowe techniki edycji genów w produkcji żywności. Należą do nich możliwości tworzenia upraw cechujących się m.in. wyższą odpornością na warunki środowiskowe i lepszymi walorami odżywczymi. Wskazywano, że techniki NGT w zdecydowanej większości przyspieszają naturalne procesy hodowlane, a do zmodyfikowanych organizmów nie jest wprowadzany materiał genetyczny innych gatunków, co znaczącą różni tę technikę od GMO. Obecnie w Unii Europejskiej toczy się dyskusja na temat nowych uregulowań dotyczących NGT, umożliwiających hodowlę tego typu upraw na terenie Unii Europejskiej. Europa, w przeciwieństwie do reszty świata, traktuje bowiem uprawy NGT, tak jak GMO. Zdaniem uczestników dyskusji jeżeli ten stan się utrzyma, Europie grozi pozostanie w tyle resztą świata w obszarze innowacyjnego rozwoju rolnictwa, a Polska ma w kwestii nowych regulacji znaczącą rolę w kontekście prezydencji naszego kraju od stycznia przyszłego roku.

GUS: Biotechnologia coraz ważniejsza dla gospodarki

Dane pokazują, że sektor polskiej biotechnologii staje się coraz istotniejszy w polskiej gospodarce.  że rola polskiego sektora biotechnologicznego w gospodarce rośnie. Nakłady wewnętrzne poniesione przez przedsiębiorstwa na działalność biotechnologiczną w Polsce wyniosły w 2023 r. prawie 2,4 miliarda zł i zwiększyły się w skali roku o 22%  - pokazuje najnowszy raport Głównego Urzędu Statystycznego.

Raport wskazuje, że działalność w sektorze biotechnologicznym prowadziło w 2023 r.  195 przedsiębiorstw (to o 4,3% więcej niż rok wcześniej).  W firmach sektora pracowały 4 482 osoby. Działalnością badawczą i rozwojową w biotechnologii zajmowało się 239 podmiotów (to o 2,1% więcej niż rok wcześniej). Jak informuje GUS, nakłady wewnętrzne poniesione na działalność B+R w biotechnologii wyniosły ponad 1,7 mld zł i wzrosły o 20,1% w skali roku. W działalność badawczą i rozwojową w sektorze zaangażowanych było 8 419 osób.

Związek Firm Biotechnologicznych BioForum zrzesza firmy biotechnologiczne z Polski i reprezentuje sektor w tworzeniu najlepszych rozwiązań regulacyjnych w Polsce i w Europie, jako polski członek Europejskiego Stowarzyszenia Przemysłu Biotechnologicznego - EuropaBio. Ponadto wspiera współpracę między firmami biotechnologicznymi, organizując coroczną międzynarodową konferencję CEBioForum w Warszawie. W tym roku po raz pierwszy zoorganizował konferencję GreenBio Forum poświęconą biotechnologii rolno-spożywczej i środowiskowej.

Patronat nad konferencją GreebBio Forum objęli: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesław Siekierski, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego i Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Patronat medialny objęli: Symbioza, Biotechnologia.pl, Magazyn Biomasa.